Brak kontroli nad potrzebami fizjologicznymi obniża w znacznym stopniu komfort życia. Nietrzymanie moczu (NTM) wpływa również na poczucie własnej wartości. Wstydliwa dolegliwość może występować zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Zaburzenia funkcji układu moczowo-płciowego zależne są od stopnia zdiagnozowanego schorzenia. Czym objawia się choroba Parkinsona? Jak często chorzy zmagają się z nietrzymaniem moczu? Odpowiadamy.
Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona (chP) zaliczana jest do przewlekłych i niezwyrodnieniowych schorzeń układu nerwowego. Powoduje nie tylko zaburzenia ruchu, ale też szereg symptomów pozaruchowych. Najczęściej diagnozowana jest na podstawie drżenia rąk oraz problemów z poruszaniem się pacjenta. Z tym schorzeniem wiąże się wiele powikłań. Zaliczyć do nich można zaburzenia pamięci, zespół niespokojnych nóg, halucynacje, skłonność do stanów depresyjnych oraz nietrzymanie moczu. Spośród częstych zaburzeń układu moczowego warto też wymienić nykturię i problemy z mikcją.
Choroba Parkinsona objawia się głównie drżeniem dłoni lub nóg w pozycji spoczynkowej. Charakterystyczne jest ogólne spowolnienie ruchowe podczas wykonania zwykłych czynności, takich jak: chodzenie, ubieranie się czy mycie. Pomimo dużych starań chorzy nie mogą przyspieszyć ruchów i mowy. Osoby z Parkinsonem mają duże problemy z utrzymaniem równowagi, co często prowadzi do zwichnięć lub złamań kończyn. Do typowych objawów zalicza się także zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, żołądkowo-jelitowe oraz układu moczowopłciowego.
Ogromne znaczenie ma wczesne rozpoznanie choroby. Spośród najwcześniejszych objawów ruchowych warto wymienić:
- okresowe drżenie rąk;
- ból barku (przypisywany często zmianom zwyrodnieniowym);
- zmianę charakteru pisma (staje się drobne, w miarę pisania zmniejsza się wielkość liter);
- brak balansowania jedną kończyną górną (lekko zgina się w stawie łokciowym oraz
- nadgarstku);
- zaczepianie nogą o nierówności podłoża;
- spowolnione ubieranie się, nie nadążanie za innymi osobami.
Nietrzymanie moczu a choroba Parkinsona
Problemy związane z NTM pojawiają się zazwyczaj w zaawansowanym okresie choroby. Zaburzenia mikcji w chorobie Parkinsona to dość częsta przypadłość, której przyczyną są między innymi braki dopaminy oraz zmiany patologiczne w autonomicznym układzie nerwowym. Za problemy związane z częstością mikcji odpowiada system, który kontroluje funkcje życiowe niezależne od naszej woli. Bez wątpienia mają one niebagatelny wpływ na jakość życia pacjenta.
Mechanizm powstawania zaburzeń w przebiegu choroby Parkinsona jest dość złożony. Przede wszystkim wiąże się nadaktywnością wypieracza i braku tonicznego hamowania odruchu skurczu. Zaburzenia czynności układu moczowo-płciowego w chorobie Parkinsona zdarzają się niezwykle często. Zazwyczaj występują po pojawieniu się objawów ruchowych i związane są z nieprawidłowym magazynowaniem moczu. Za mechanizmy prowadzące do częstych mikcji i parć naglących odpowiada ubytek receptorów dopaminergicznych.
Osoby ze zdiagnozowaną chorobą Parkinsona skarżą się najczęściej na zaburzenia snu towarzyszące nykturii. Pacjenci zgłaszają częste oddawanie moczu i parcie na pęcherz. Szacuje się, że nadaktywność wypieracza występuje u 48-86% chorych. Jego niedoczynność obserwuje się u 10-15% pacjentów. W wielu przypadkach występują problemy z rozpoczęciem opróżniania pęcherza moczowego i zaleganie pęcherzowe po oddaniu ponad 100 ml uryny. Chorym towarzyszy uczucie niepełnego oddania moczu. W badaniu EMG charakterystyczne jest osłabienie zwieracza. Nietrzymanie moczu to przypadłość, która pojawia się zazwyczaj na późniejszych etapach schorzenia. Zaburzenia typu NTM lub częstomocz należy zgłosić lekarzowi prowadzącemu.
Choroba Parkinsona a nietrzymanie moczu – warto wiedzieć
- Schorzenie neurodegeneracyjne wpływa na funkcjonowanie układu moczowego.
- U większości chorych zaburzenia mikcji pojawiają się po wystąpieniu ruchowych objawów choroby.
- Mogą nasilać się wraz z postępem schorzenia i nie mają związku z wiekiem pacjenta.
- Powszechnie występującym problemem są zaburzenia snu, do których przyczynia się odczuwana potrzeba oddawania moczu w nocy.
- W diagnostyce różnicowej choroby Parkinsona i zwyrodnienia wieloukładowego może pomóc badanie urologiczne oraz urodynamiczne, w którym stwierdza się nadaktywność wypieracza.
- U chorych z chP występują dość często zaburzenia seksualne. Charakterystyczne jest także zmniejszenie sprawności fizycznej oraz depresja.
- Impotencja stanowi część zaburzeń regulacji w układzie dopaminergicznym.
Nietrzymanie moczu – leczenie
Niezbędne może okazać się postępowanie farmakologiczne, chirurgiczne oraz usprawniające. Istotnym aspektem jest właściwe dobranie leczenia podstawowego. Znaczenie ma efektywność stosowanych leków, które należy wdrożyć jak najszybciej. W rozwiązaniu problemów układu moczowego może pomóc modyfikacja dotychczasowej farmakoterapii oraz rehabilitacja. W większości przypadków wykorzystywane są leki przeciwcholinergiczne, które mają na celu zmniejszenie częstotliwości oddawania moczu.
Pacjenci z chP powinni pomyśleć nie tylko o zastosowaniu odpowiedniej farmakoterapii, ale też zmianie pewnych nawyków oraz ćwiczeniach usprawniających układ moczowy. Oprócz tego wskazane jest założenie i prowadzenie dziennika mikcji. Warto ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożycia moczopędnych napojów oraz alkoholu. Najlepiej też powstrzymać się od picia wieczorem. Z pewnością przyda się również trening pęcherza oraz wzmocnienie mięśni Kegla.
Niezwykle ważne jest zapewnienie choremu poczucia komfortu. Szczególne znaczenie ma dbanie o higienę oraz stosowanie odpowiednio dobranych produktów higienicznych i preparatów łagodzących podrażnienia. W przypadku chorych na Parkinsona zmagających się z nietrzymaniem moczu idealnie sprawdzą się wkładki urologiczne oraz majtki chłonne. Jeśli pacjent jest całkowicie zależny od opiekuna, powinien zacząć korzystać z pieluchomajtek dla dorosłych