Uczucie parcia na pęcherz jest wywołane rozciągnięciem ścian pęcherza moczowego przez mocz. W prawidłowych warunkach mówi nam o tym, że pęcherz jest pełny i stanowi sygnał do jego opróżnienia. Nie zawsze tak jest. Bywa, że odczuwamy ciągłe parcie na pęcherz - bez bólu lub z towarzyszącym bólem podbrzusza, czy też z bólem i pieczeniem podczas oddawania moczu. Jakie mogą być przyczyny tych dolegliwości? Co oznacza ciągłe parcie na pęcherz u mężczyzn? Czym może być spowodowane częste parcie na mocz u kobiet?

Co oznacza częste parcie na pęcherz?

Kiedy nasz pęcherz wypełnia się moczem, zaczynamy odczuwać parcie na pęcherz. Uczucie pełnego pęcherza jest naturalną, fizjologiczną reakcją organizmu. To sygnał, który informuje nas, że pęcherz powinien zostać opróżniony. Zdarza się, że odczuwamy zbyt częste lub ciągłe parcie na pęcherz, któremu towarzyszy nieprawidłowo częste oddawanie moczu, czyli częstomocz. Kiedy mówimy o częstomoczu? Kiedy dana osoba oddaje mocz częściej niż to jest dla niej typowe (tzn. zmieniła się, zwiększyła ilość mikcji w ciągu doby), zwykle jest to częściej niż 8 razy w ciągu doby. Częste parcie na pęcherz może mieć wiele różnych przyczyn i może, ale nie musi, mieć różne objawy towarzyszące jak np. ból lub pieczenie w trakcie oddawania moczu, wzdęcia, nagłe i silne parcie na mocz, bolesne parcie na pęcherz (ból w dole brzucha pojawiający się po wypełnieniu pęcherza), problemy z utrzymaniem moczu.

Jakie mogą być przyczyny parcia na pęcherz?

Częste uczucie potrzeby oddania moczu może być wynikiem chorób układu moczowego, w tym: 

  • zapalenie pęcherza moczowego - najczęściej jest wynikiem zakażenia bakteryjnego, ale może również być niebakteryjnym zapaleniem pęcherza (tzw. śródmiąższowe zapalenie pęcherza) lub chorobami innych narządów miednicy; zapalenie może wystąpić również w innych częściach układu moczowego, jak np. zapalenie cewki moczowej, które w niektórych przypadkach również może skutkować częstym parciem na mocz; do typowych objawów zapalenia pęcherza moczowego należą ból lub pieczenie podczas oddawania moczu, konieczność częstego lub natychmiastowego oddawania moczu, bóle brzucha w okolicy nadłonowej, może pojawić się gorączka i krwiomocz
  • zapalenie cewki moczowej - może być wywołane chorobami przenoszonymi drogą płciową jak rzeżączka i chlamydia, objawia się m.in. częstomoczem, bólem i pieczeniem podczas mikcji, wydzieliną z cewki moczowej
  • kamica nerkowa - jej typowym objawem jest kolka nerkowa (ból w okolicy lędźwiowej), której mogą towarzyszyć parcie na mocz i częste oddawanie moczu w małych ilościach, czasem nudności i wymioty, dreszcze i gorączka, a niekiedy krwiomocz
  • zespół pęcherza nadreaktywnego (overactive bladder - OAB) – to zespół objawów, który obejmuje częstomocz (wielokrotne oddawanie niewielkich ilości moczu), parcia naglące (nagła, niepohamowana potrzeba oddania moczu, która spowodowana jest nieprawidłowymi skurczami pęcherza pojawiającymi się w trakcie jego wypełniania) oraz nietrzymanie moczu z powodu parcia, mimowolny nie dający się powstrzymać wyciek moczu; najczęściej nadreaktywność pęcherza jest związana z nadmierną aktywnością mięśnia wypieracza pęcherza, wśród przyczyn OAB wymienia się czynniki związane ze stylem życia (siedzący tryb życia, otyłość, alkohol, kofeina, palenie tytoniu), zaburzenia neurologiczne związane z centralnym i obwodowym układem nerwowym, zmiany w dolnych drogach moczowych
  • nowotwory pęcherza moczowego oraz guzy w okolicy pęcherza - do wczesnych objawów należą m.in. nawracający lub stały krwiomocz, częste i bolesne oddawanie moczu, zaburzenia mikcji, ból pleców i ból miednicy

U kobiet parcie na pęcherz może mieć przyczyny ginekologiczne jak np. ciąża. Parcie na pęcherz może być spowodowane zmianami hormonalnymi i bywa jedną z pierwszych oznak ciąży. Pojawia się również w zaawansowanej ciąży, jest wynikiem nacisku powiększającej się macicy i płodu na pęcherz moczowy. Inną przyczyną ginekologiczną parcia na pęcherz jest obniżenie narządów rodnych (inaczej wypadanie macicy). Takie zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej u kobiet powodują m.in. objawy ze strony układu moczowego: parcie na mocz, nietrzymanie moczu, zwiększona częstość oddawania moczu, uczucie niekompletnego wypróżnienia, nieprawidłowy strumień moczu.

U mężczyzn parcie na pęcherz najczęściej jest związane z chorobami prostaty jak:

  • łagodny przerost prostaty - powiększająca się prostata uciska na pęcherz moczowy oraz cewkę moczową co powoduje częste parcie na mocz, oddawanie moczu w niewielkich ilościach oraz słaby strumień moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, potrzebę wstawania w nocy w celu oddania moczu
  • ostre zapalenie gruczołu krokowego - występuje rzadko, ma podłoże bakteryjne (najczęściej są to bakterie kałowe), objawy pojawiają się nagle, często występuje gorączka, dreszcze, ogólne złe samopoczucie, uczucie rozbicia, bóle mięśni oraz ból stercza, często bardzo silny; mogą również występować objawy zakażenia układu moczowego, takie jak częste parcie na mocz, bolesne parcie na mocz, pieczenie lub ból w cewce moczowej podczas oddawania moczu, trudności w oddawaniu moczu
  • przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego - rzadko ma etiologię bakteryjną (ok. 10% przypadków), najczęściej jest to tzw. zespół przewlekłego zapalenia stercza/przewlekłego bólu w miednicy, a jego przyczyny nie są dokładnie znane, wśród możliwych czynników wymienia się stres, zaburzenia psychiczno-emocjonalne, zaburzenia hormonalne oraz zaburzenia autoimmunologiczne; jego głównym objawem jest ból odczuwany zwykle w kroczu, mogą mu również towarzyszyć m.in. częstsze parcie na mocz, ból lub pieczenie podczas mikcji, ból lub dyskomfort po wytrysku nasienia, ból w pachwinach, uczucie niecałkowitego opróżniania pęcherza.

Częste czy też naglące parcie na pęcherz moczowy może też pojawiać się w przebiegu chorób układu nerwowego, jak np. choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane oraz inne choroby demielinizacyjne, guzy lub urazy mózgu, rdzenia kręgowego, udar mózgu, wrodzone wady jak np. rozszczep kręgosłupa ze współistniejącym uszkodzeniem rdzenia kręgowego.

Do innych przyczyn parcia na pęcherz należą:

  • przyjmowanie niektórych leków (np. diuretyki) i suplementów diety (np. preparaty z żurawiną)
  • picie dużej ilości kawy i herbaty
  • cukrzyca
  • moczówka prosta

Jakie badania wykonać przy ciągłym uczuciu pełnego pęcherza?

Ciągłe uczucie pełnego pęcherza i częste oddawanie moczu to objawy, które mogą mieć różną etiologię. Diagnostykę zawsze rozpoczyna wywiad lekarski i badanie fizykalne u lekarza pierwszego kontaktu. Zwykle w pierwszej kolejności wykonuje się badania laboratoryjne, które mają potwierdzić lub wykluczyć zakażenie układu moczowego, czyli badanie ogólne moczu oraz jeżeli występują ku temu wskazania - badanie bakteriologiczne, czyli tzw. posiew moczu. Jeżeli badania laboratoryjne potwierdzą zakażenie układu moczowego wdrażane jest odpowiednie leczenie. Jeżeli nie, to w zależności od charakteru dolegliwości, lekarz urolog poszerza diagnostykę mając do dyspozycji:

  • USG jamy brzusznej
  • badania czynnościowe układu moczowego, czyli tzw. badania urodynamiczne
  • badania endoskopowe oceniające stan cewki moczowej i pęcherza, czyli tzw. cystoskopia 

Może być potrzebna wizyta u ginekologa i sprawdzenie czy występujące u kobiety dolegliwości nie są np. powiązane z zapaleniem narządu rodnego. 

Leczenie

Leczenie ciągłego parcia na pęcherz i częstego oddawania moczu jest ściśle powiązane z przyczyną tych dolegliwości i leczeniem choroby podstawowej. W przypadku gdy objawy te są wynikiem infekcji, wdraża się odpowiednie leczenie, np. przeciwbakteryjne z wykorzystaniem antybiotyków. Pomocne są również leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i rozkurczowym. Innego leczenia będzie wymagał np. łagodny rozrost prostaty, przewlekłe zapalenie prostaty, choroba Parkinsona, pęcherz nadreaktywny czy też cukrzyca.     


Bibliografia:

  1. Hutchinson A, Nesbitt A, Joshi A, Clubb A, Perera M. Overactive bladder syndrome: Management and treatment options. Aust J Gen Pract. 2020 Sep;49(9):593-598. doi: 10.31128/AJGP-11-19-5142. PMID: 32864677.
  2. Lenis AT, Lec PM, Chamie K, Mshs MD. Bladder Cancer: A Review. JAMA. 2020 Nov 17;324(19):1980-1991. doi: 10.1001/jama.2020.17598. PMID: 33201207.
  3. Menzel F, Drabik A. Diagnostyka i leczenie neurogennych dysfunkcji dolnych dróg moczowych. Pediatr Med Rodz 2020; 16(2):154–158
  4. Chapple RC, Hillary CJ, Patel A, MacDiarmid SA, Urodynamika, to proste, Wrocław 2019, wyd.IV, Elsevier Limited, Edra Urban & Partner. 
  5. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna Kraków 2017.
  6. Wroński S, Radziszewski P, Lewczak D. Pęcherz nadreaktywny i naglące nietrzymanie moczu - choroba jednostki czy choroba społeczeństwa. Etiologia i leczenie. Przegląd Urologiczny 2010; 5(63): 5-14.
  7. https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51947,zapalenie-pecherza-i-inne-zakazenia-ukladu-moczowego
  8. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.14.6.
  9. https://www.mp.pl/pacjent/urologia/168136,przewlekle-zapalenie-gruczolu-krokowego-prostaty