Wraz z wiekiem nie tylko kobiety doświadczają zmian hormonalnych, powszechnie znanych jako menopauza, ale także mężczyźni zaczynają odczuwać nieprzyjemne objawy menopauzy męskiej, zwanej również andropauzą. Dlatego menopauza ma dwa aspekty i może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn w podobnym wieku.

Andropauza co to jest?

Andropauza inaczej menopauza męska to termin używany do opisania objawów i stanów, których doświadczają niektórzy mężczyźni zazwyczaj po 40 roku życia, gdy ich produkcja testosteronu spada. Mimo że andropauza postępuje wolniej niż menopauza, nadal może być odpowiedzialna za fizyczne i emocjonalne objawy u mężczyzn. Pomimo powolnego spadku poziomu męskich hormonów można zaobserwować kilka powikłań, w tym późny hipogonadyzm.

Hipogonadyzm oznacza zespół, w którym organizm wytwarza niewystarczającą ilość hormonów płciowych. Menopauza męska może zmienić wiele funkcji organizmu u mężczyzn, w tym rozwój plemników, tolerancje na ból, poziom libido, procesy uczenia się, zapamiętywania oraz koncentracji. Ponieważ andropauza występuje średnio u mężczyzn po 40. roku życia, pojawia się pytanie: „Jak długo trwa andropauza u mężczyzn?” odpowiedź nie jest jednoznaczna, gdyż kilka dodatkowych tez wskazuje na czas trwania tego zjawiska. Najczęstszą odpowiedzią jest sformułowanie „do końca życia”, jednak według badań klinicznych przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych czas trwania andropauzy u mężczyzn wynosi 5-10, a nawet 15 lat. W zależności od tego, kiedy mężczyźni po raz pierwszy doświadczyli menopauzy, należy doliczyć powyższy czas trwania andropauzy, aby oszacować długość zachodzących zmian hormonalnych.

Jakie są objawy andropauzy?

Menopauza męska charakteryzuje się powolnym spadkiem poziomu testosteronu, jednak często pozostaje niezauważona, ponieważ wielu mężczyzn nie odczuwa pierwszych symptomów. Problem ten staje się poważny, gdy u mężczyzn dotkniętych andropauzą występują zaburzenia erekcji.

Andropauza objawy. Menopauza męska charakteryzuje się złożonymi objawami, które mogą wpływać między innymi na płodność mężczyzny. Z powodu menopauzy męskiej produkcja spermy może się zmniejszyć, a jakość nasienia może być zagrożona z powodu wahań hormonalnych. Obniżony poziom testosteronu może zaburzyć przepływ krwi i funkcjonowanie nerwów, wpływając na zdolność mężczyzny do osiągnięcia i utrzymania erekcji. Wielu mężczyzn doświadcza spadku poziomu libido oraz spontaniczności seksualnej, ponieważ potrzebują dłuższy czas na regenerację między stosunkami seksualnymi. Nie dotyczy to jednak wszystkich mężczyzn dotkniętych andropauzą.

Objawy andropauzy mogą się znacznie różnić u poszczególnych osób, gdzie niektórzy mężczyźni mogą doświadczać jedynie łagodnych objawów, podczas gdy inni mogą mieć bardziej wyraźne skutki. Istnieją jednak typowe objawy andropauzy, takie jak:

  • Mężczyźni przechodzący menopauzę męską często zgłaszają spadek poziomu energii, uczucie                zmęczenia i znużenia nawet przy zapewnieniu sobie odpowiedniego odpoczynku.
  • Podczas męskiej menopauzy, mężczyźni mogą doświadczać spadku masy mięśniowej, siły i             gęstości kości, co może prowadzić do zwiększonej słabości i ryzyka wystąpienia osteoporozy.
  • Andropauza objawia się wzrostem tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicach brzucha. Ta        zmiana w składzie ciała może prowadzić do obniżenia ogólnej sprawności fizycznej i poczucia         własnej wartości.
  • Andropauza może dawać rozmaite objawy i wpływać na różne obszary ciała. Pojawienie się jednego z powyższych objawów nie musi oznaczać menopauzy męskiej, jednak obecność kilku z nich może wymagać konsultacji lekarskiej.
  • Andropauza objawy psychiczne. Menopauza męska może powodować wahania nastroju, drażliwość, zmniejszoną pewność siebie, zwiększony niepokój, a nawet u niektórych osób depresję. Te zmiany emocjonalne można przypisać wahaniom hormonalnym i psychologicznemu wpływowi radzenia sobie z obawami związanymi z menopauzą męską.

Wszystkie te objawy mogą pośrednio wpływać na płodność mężczyzny, zmieniając jego postrzeganie świata, oddziałowując na ogólne samopoczucie i dynamikę w związku. Nakładające się po sobie codzienne problemy lub przeszkody związane z życiem osobistym lub osiągnięciami zawodowymi z dodatkowym obciążeniem ze strony układu hormonalnego, który zazwyczaj dotyka mężczyzn po 40r. życia i oczywiście mowa tutaj o menopauzie męskiej, wpływają niekorzystnie na stan emocjonalny, fizyczny oraz psychiczny mężczyzny. Partnerki mężczyzn dotkniętych andropauzą muszą przede wszystkim ocenić poziom nasilenia się objawów w codziennym funkcjonowaniu swoich mężczyzn oraz wykazać się cierpliwością oraz zrozumieniem ciężkiego okresu, w którym znaleźli się ich partnerzy.

Kryzys wieku średniego a andropauza

Menopauza męska jest zasadniczo procesem biologicznym. Mężczyźni doświadczają kryzysu wieku średniego, takiego jak załamanie tożsamości i pewności siebie, zmęczenie i problemy z koncentracją, które mogą zakłócić ich codzienny rytm dnia. Łysienie, problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, powiększenie męskiej tkanki tłuszczowej oraz problemy zdrowotne, zaczynają dokuczać, potencjalnie po raz pierwszy w wieku średnim. W międzyczasie objawy andropauzy mogą drastycznie wpływać na relacje z otoczeniem i poczuciem własnej wartości. Mężczyźni często odczuwają te doświadczenia jako nieuniknione konsekwencje starzenia się lub stresu i godzą się z nową rzeczywistością. Menopauza męska nie polega na kłopotach ze stresującym życiem, ale na zmieniającej się strukturze hormonalnej organizmu, która tworzy nowe źródła stresu. Rzeczywiście, postrzeganie niewygodnych oraz niepożądanych zmian, może być głęboko niesatysfakcjonujące oraz niepokojące, ale jest ono przypisane do następstw jakie niesie ze sobą średni wiek. Menopauza męska to nie to samo, co kryzys wieku średniego, choć mogą one wystąpić w tym samym wieku. U niektórych mężczyzn można uzyskać mieszankę kryzysu wieku średniego i andropauzy, ale kryzys wieku średniego jest kryzysem egzystencjalnym i dotyczy problemów na podłożu emocjonalnym.

Czy andropauzę się leczy?

Dzięki przeprowadzonemu leczeniu i wskazówkom doświadczonego lekarza każdy mężczyzna cierpiący na menopauzę męską może liczyć na wsparcie i odpowiednio dobrane środki farmakologiczne, aby przywrócić jakość życia do zadowalającego poziomu. Jeśli na podstawie badań został zaobserwowany niedobór testosteronu, chory może zostać skierowany do endokrynologa. Jest to specjalista zajmujący się problemami hormonalnymi. Na podstawie wyników uzyskanych z krwi pacjenta lekarz przeprowadza szczegółową analizę poziomu testosteronu i hormonów z nim związanych. Analizuje wskaźniki zdrowotne dotyczące zapalenia prostaty, czynności wątroby i nerek oraz czerwonych i białych krwinek. Leczenie polega na uzupełnianiu niedoborów hormonów testosteronu u mężczyzn w okresie andropauzy tzw. terapią zastępczą testosteronem (HRT), która podawana jest w postaci żelu, tabletek, plastrów, implantów lub zastrzyków. HRT może pomóc złagodzić objawy, takie jak niskie libido, zmęczenie i zmiany nastroju. Kluczowa jest jednak ścisła współpraca z pracownikiem służby zdrowia w celu ustalenia odpowiedniej dawki i monitorowania potencjalnych skutków ubocznych. Czas trwania leczenia wynosi średnio 2-6 miesięcy. Można bezpiecznie kontynuować leczenie tymi samymi formami podaży leku do złagodzenia objawów menopauzy męskiej lub w razie potrzeby zmienić rodzaj leczenia w przypadku wystąpienia działań niepożądanych. 

W zależności od indywidualnych objawów doświadczanych podczas menopauzy męskiej, leki takie jak inhibitory fosfodesterazy typu 5 (np. Viagra) mogą być przepisywane w celu leczenia zaburzeń erekcji lub leki przeciwdepresyjne mogą być rozważane w przypadku objawów związanych z nastrojem.

Wprowadzenie pozytywnych zmian w stylu życia może znacząco wpłynąć na złagodzenie objawów menopauzy męskiej. Regularne ćwiczenia, zbilansowana dieta bogata w niezbędne składniki odżywcze, techniki redukcji stresu i odpowiednia ilość snu mogą pomóc poprawić poziom energii, nastrój i ogólne samopoczucie. Poradnictwo lub terapia mogą być korzystne dla mężczyzn zmagających się z wyzwaniami emocjonalnymi związanymi z andropauzą. Radzenie sobie z czynnikami psychologicznymi, uczenie się mechanizmów radzenia sobie i rozwijanie pozytywnego nastawienia może pomóc w skuteczniejszym radzeniu sobie z tą fazą życia.

Dla par próbujących zajść w ciążę w okresie menopauzy męskiej ważne jest planowanie z wyprzedzeniem. Eksperci ds. płodności mogą udzielić wskazówek dotyczących optymalnego czasu, technologii wspomaganego rozrodu i potencjalnych wyzwań związanych ze spadkiem płodności związanym z wiekiem. Dokładna ocena, w tym badanie poziomu hormonów i kompleksowa historia medyczna, może pomóc w określeniu najlepszego leczenia.

               Andropauza jest naturalnym procesem, którego wielu mężczyzn doświadcza wraz z wiekiem. Obejmuje on stopniowy spadek poziomu testosteronu i może objawiać się różnymi objawami fizycznymi i emocjonalnymi. Chociaż koncepcja andropauzy nie jest jeszcze powszechnie rozpoznawana, zrozumienie objawów może pomóc mężczyznom w poszukiwaniu odpowiedniego wsparcia medycznego i zbadaniu odpowiednich opcji leczenia. Dzięki hormonalnej terapii zastępczej, modyfikacji stylu życia, wsparciu psychologicznemu i ukierunkowanym lekom, mężczyźni mogą radzić sobie z objawami andropauzy i utrzymywać satysfakcjonujące i zdrowe życie wraz z wiekiem. Kluczowe jest, aby poszczególne osoby konsultowały się z pracownikami służby zdrowia w celu uzyskania spersonalizowanych porad i wskazówek dostosowanych do ich konkretnych potrzeb. Menopauza męska to nie tyko wynik nowego fizjologicznego sposobu funkcjonowania organizmu w wieku średnim, ale także próba radzenia sobie ze zmianami fizycznymi i emocjonalnymi, których może doświadczać dojrzały mężczyzna.

                                                                                         mgr. Fizjoterapii, lic. Pielęgniarstwa Monika Pasich