Zaburzenia funkcjonowania układu moczowego występują znacznie częściej u przedstawicielek płci pięknej. Najczęściej odpowiada za nie bakteryjne zakażenie. Jak sobie poradzić z uciążliwym zaburzeniem, jakim jest częste oddawanie moczu przez kobietę? Na czym opiera się diagnostyka? Co zastosować w przypadku występowania częstomoczu? Podpowiadamy.
Częste oddawanie moczu u kobiet – objawy
Częstomocz to objaw chorobowy, który przyczynia się do odczuwania znacznego dyskomfortu. Może pojawić się m.in. przy chorobach urologicznych, nefrologicznych czy ginekologicznych. Najczęściej występuje u osób w podeszłym wieku, w mniejszym stopniu dotyka dzieci. Częstomocz jest schorzeniem układu moczowego, które negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie. Wstydliwy i uprzykrzający życie problem powoduje, że wiele osób unika wychodzenia z domu czy spotkań towarzyskich.
Problem częstego oddawania moczu dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Najczęściej wskazuje na infekcje układu moczowego, którym towarzyszą bolesne mikcje. Częstomoczem może też objawiać się przepuklina pęcherza moczowego oraz zwężenie cewki moczowej. Rzadziej jest objawem śródmiąższowego zapalenia nerek czy kamicy nerkowej. U mężczyzn po 50. roku życia ma związek z przerostem gruczołu krokowego. W przypadku kobiet może wskazywać na zapalenie pęcherza lub cewki moczowej, choroby nerek, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, niewyrównanie cukrzycy. Często doskwiera kobietom w zaawansowanej ciąży. Może też mieć podłoże psychogenne.
Częste oddawanie moczu nie musi wiązać się z poważnymi schorzeniami czy zaburzeniami układu moczowego. Niejednokrotnie jest konsekwencją przyjmowania zbyt dużej ilości płynów. Na częstotliwość oddawania moczu wpływa np. nadmierne spożycie kofeiny. Moczopędna jest nie tylko kawa, ale też alkohol (szczególnie piwo). Zbyt częste oddawanie moczu nie zawsze jest objawem chorobowym. Zdarza się, że powód takiego stanu rzeczy bywa prozaiczny.
Do objawów chorobowych częstomoczu można zaliczyć:
- częste oddawanie moczu w małych ilościach (mniej więcej powyżej ośmiu razy w dzień i ponad dwa przebudzenia w ciągu nocy);
- ból i pieczenie podczas mikcji;
- nagła potrzeba oddania moczu (w tym silne parcia na pęcherz);
- dolegliwości bólowe w dole brzucha;
- pogorszenie samopoczucia czy uczucie wewnętrznego napięcia (podłoże psychiczne).
Objawy zależą głównie od wyjściowego schorzenia. Częstomoczowi może towarzyszyć gorączka, dreszcze, wymioty, zmiana zabarwienia i zapachu moczu, zaczerwienienie okolic intymnych czy pojawienie się patologicznej wydzieliny z narządów rodnych. Niekiedy pojawia się również krew w moczu oraz uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego. Za normę uznaje się parcie, które pojawia się przy pęcherzu wypełnionym ok. 250-300 ml. Zdarza się jednak, że wiele kobiet odczuwa potrzebę pójścia do toalety już przy 200 ml lub dopiero od 500 ml. Przyjmuje się to za normę, podobnie jak dwa nocne przebudzenia w ciągu doby.
Częstomocz – przyczyny i diagnostyka
Za zbyt częste oddawanie moczu mogą odpowiadać nie tylko stany patologiczne, ale też fizjologiczne czy przejściowe. Najczęściej dotyczą kobiet dorosłych w podeszłym wieku. Spośród możliwych przyczyn częstomoczu warto wymienić zapalenie pęcherza czy zakażenie układu moczowego. Z infekcjami zmagają się zdecydowanie częściej kobiety niż mężczyźni. Dzieje się tak ze względu na różnice w budowie anatomicznej.
Do występowania częstomoczu może przyczyniać się dodatkowo:
- nadmierne spożycie płynów – w tym moczopędnych napojów z kofeiną;
- cukrzyca typu I i II – częste oddawanie moczu o słodkim zapachu jest sposobem na pozbycie się z organizmu nadmiaru glukozy;
- kolka nerkowa w przebiegu kamicy – wywołana obecnością złogów w pęcherzu moczowym;
- choroby ginekologiczne – np. guzy przydatków czy mięśniaki macicy;
- wady anatomiczne nerek lub dróg moczowych, ewentualnie uszkodzenia w wyniku źle przeprowadzonej operacji;
- nadreaktywność pęcherza moczowego – związana z nieprawidłowym unerwieniem mięśni;
- uszkodzenie rdzenia kręgowego lub mózgu;
- niedoczynność przysadki mózgowej;
- stosowanie diuretyków, w tym leków moczopędnych zwiększającym objętość wydalanego moczu;
- ciąża i zaburzenia endokrynologiczne – m.in. zespół Cushinga.
Diagnostyka opiera się na wykonaniu podstawowych badań moczu i krwi. Przyda się zwłaszcza oznaczenie poziomu stężenia kreatyniny, mocznika, glukozy, sodu oraz potasu. Niezwykle ważne jest ustalenie, co jest przyczyną zbyt częstych wizyt w toalecie. W niektórych przypadkach może okazać się konieczne wykonanie dokładnej diagnostyki, tj. USG dopochwowe lub jamy brzusznej. Pomocne jest także przeprowadzenie badania urodynamicznego. Jeśli częstomocz nie wynika z nadmiernej podaży moczopędnych płynów, należy skonsultować się z lekarzem i poddać się specjalistycznej terapii.
Jak leczyć częstomocz u kobiet?
Leczenie powinno być dopasowane do stopnia nasilenia objawów i przyczyny zbyt częstego oddawania moczu. Jeśli problem wywołany jest infekcją dróg moczowych, zwykle podaje się antybiotyki. Przy kamicy nerkowej najczęściej zaleca się środki przeciwbólowe i rozkurczowe. W przypadku częstomoczu na tle nerwowym wskazane jest rozpoczęcie psychoterapii. Zastosowanie znajdują także techniki relaksacyjne. Przy parciach naglących wykorzystuje się zazwyczaj preparaty o działaniu antycholinergicznym, które minimalizują skurcze pęcherza.
Warto też skorzystać z domowych sposobów, jak również zaopatrzyć się w odpowiednio dobrane środki higieniczne. Wskazana jest modyfikacja diety oraz ograniczenie spożycia kawy, herbaty, alkoholu czy słodkich napojów gazowanych. Należy zrezygnować z pikantnych przypraw i pomyśleć nad zastosowaniem ziołoterapii. W przypadku częstomoczu sprawdzają się zwłaszcza napary z ziela i korzenia pokrzywy. Niezwykle pomocne jest także wzmocnienie mięśni Kegla, których osłabienie przyczynia się najczęściej do nietrzymania moczu o różnym stopniu nasilenia.
