Oddawanie moczu to naturalna czynność fizjologiczna, do której dochodzi w momencie napełnienia się pęcherza moczowego. Proces ten przebiega w następujący sposób: odpowiedni sygnał dociera pierwotnie do mózgu. Następnie jest wysyłany przez ośrodkowy układ nerwowy do mięśni miednicy, które ulegają rozluźnieniu. Jednocześnie zwiększa się napięcie zwieraczy cewki moczowej. Ile razy dziennie powinno się oddawać mocz? Co może wpływać na przebieg opisywanego procesu? Odpowiedzi udzielamy w dalszej części artykułu.
Od czego zależy częstość oddawania moczu?
Za przebieg naturalnego procesu może odpowiadać wiele czynników. Na częste oddawanie moczu istotnie wpływa rodzaj i ilość spożywanych płynów. Zwiększenie dobowego wydalania uryny może być spowodowane przyjmowaniem produktów moczopędnych, które stymulują organizm do szybszego wydalania wody oraz elektrolitów. Zaliczyć do nich można nie tylko herbatę, ale też napary z pokrzywy, mniszka, korzenia lubczyku, pietruszki zwyczajnej czy skrzypu polnego. Z działania moczopędnego znane są również niektóre owoce i warzywa, m.in. arbuz, jagody, żurawina, cytryna, cebula.
Na częstość oddawania moczu wpływa również wiele leków zwanych diuretykami. Najczęściej są stosowane u osób z nadciśnieniem tętniczym czy chorobami układu krążenia. Leki moczopędne mają wpływ na działanie nerek, a spożywane w nadmiarze mogą przyczyniać się do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Do diuretyków o łagodnej i umiarkowanej sile działania zalicza się, m.in.: acetazolamid, mannitol oraz substancje tiazydopodobne. Niektóre z nich wypłukują z organizmu potas i magnez, dlatego należy je przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Częstomocz może też być objawem zakażenia układu moczowego (ZUM). W przypadku tego schorzenia zwykle pojawia się uczucie silnego parcia, ból i pieczenie w okolicy cewki oraz bolesność podbrzusza. Za najczęstszą przyczynę zwiększonej częstości oddawania moczu uznaje się zapalenie pęcherza moczowego, które występuje zdecydowanie częściej u kobiet. Do infekcji doprowadzają głównie bakterie typu pałeczki Gram-ujemne.
Do czynników mających wpływ na częstość oddawania moczu zalicza się:
- wiek – u ok. 50% mężczyzn po 60. roku życia występują opisywane zaburzenia;
- nadmiar spożywanych płynów i ich rodzaj – produkty moczopędne wpływają na działanie nerek;
- choroby współistniejące lub infekcje dróg moczowych – uczucie parcia na pęcherz moczowy składnia do częstszych wizyt w toalecie;
- przyjmowane leki – o działaniu diuretycznym;
- rozmiar pęcherza – zbyt mała jego pojemność powoduje, że wypełnia się znacznie szybciej;
- ciąża i okres połogu – może wynikać z ucisku pęcherza moczowego przez płód lub naturalnej reakcji organizmu związanej z koniecznością pozbycia się nadmiaru wody.
Zbyt częste oddawanie moczu – czy to powód do niepokoju?
Ile razy dziennie powinno się robić siku? Pozornie ta błaha czynność ma znaczenie przy ocenie ogólnego stanu zdrowia. Zbyt częste lub rzadkie oddawanie moczu może świadczyć o problemach zdrowotnych. W pierwszej kolejności niezbędne jest wykluczenie chorób układu moczowego. W przypadku pojawienia się niepokojących symptomów, warto skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie odpowiednich badań.
Spośród możliwych przyczyn częstomoczu warto wymienić następujące choroby:
- przerost gruczołu krokowego i niektóre schorzenia ginekologiczne u kobiet – problemy z prostatą mogą nie tylko utrudniać oddanie moczu, ale też skutkować koniecznością częstego odwiedzania toalety;
- cukrzyca typu I i II – bywa objawem zbyt wysokiego stężenia cukru we krwi;
- hipokalcemia lub hiperkalcemia – zaburzony poziom wapnia w organizmie może wpływać na przepływ moczu;
- kamica nerkowa – złogi powstające w drogach moczowych przyczyniają się do odczuwania silnego parcia;
- anemia sierpowata – ma wpływ na czynność nerek oraz stężenie uryny.
Zbyt rzadkie oddawanie moczu (skąpomocz) może świadczyć o schorzeniach i dolegliwościach, tj.:
- łagodny rozrost stercza – powiększenie gruczołu krokowego powoduje, że cewka moczowa ulega zaciskowi;
- wypadanie narządu rodnego u kobiety – osłabienie mięśni dna miednicy sprawia, że macica i pęcherz są nieprawidłowo położone;
- zwężenie cewki moczowej – w wyniku urazu, zapalenia lub po endoskopowych zabiegach urologicznych;
- osłabienie mięśni pęcherza moczowego – spowodowane starzeniem się organizmu, pęcherz nie opróżnia się całkowicie;
- uszkodzenie rdzenia kręgowego – może przyczyniać się do częściowej lub całkowitej utraty kontroli nad czynnością pęcherza moczowego, co przekłada się na niemożność oddania moczu lub niekontrolowanego wycieku;
- stwardnienie rozsiane – oprócz naglącego parcia na pęcherz niejednokrotnie chorzy borykają się ze skąpomoczem lub utrudnionym odpływem z dróg moczowych;
- kłębuszkowe zapalenie nerek, przewlekła niewydolność, mocznica lub wodonercze – wymienione schorzenia wywołują też symptomy towarzyszące, np. krew w moczu, opuchlizna rąk, obrzęk stóp czy kostek.
Jak często robić siku?
Ile razy dziennie sika człowiek? Przyjmuje się, że od czterech do dziesięciu razy na dobę. Jak wspomniano wcześniej, częstość oddawania moczu uzależniona jest od różnych czynników. Zdrowy człowiek odczuwa potrzebę wyjścia do toalety średnio co trzy godziny. Zazwyczaj jest to sześć do ośmiu wizyt dziennie. O częstomoczu możemy mówić w sytuacji, gdy robimy siku więcej niż 8 razy w ciągu dnia. Sygnałem ostrzegawczym powinno być również silne parcie na pęcherz, które wybudza nas ze snu. O skąpomoczu mogą świadczyć okazjonalne wizyty w toalecie.
Zdrowa osoba dorosła produkuje przeciętnie od 1,5 do 2,5 litra moczu na dobę. O potrzebie zrobienia siku dowiaduje się w naturalny sposób. Przyczyny częstego oddawania moczu mogą być całkowicie niegroźne lub świadczyć o konkretnym schorzeniu. Za częstomocz odpowiadają niekiedy wady anatomiczne dróg moczowych, choroby mózgu lub urazy narządów. W wielu przypadkach zwiększona objętość uryny wynika jednak ze spożywania płynów o dużej zawartości kofeiny czy nadużywania alkoholu.