Nietrzymanie moczu to powszechna dolegliwość, która jednak zwykle wiąże się ze skrępowaniem i wieloma trudnościami. Nic więc dziwnego, że cierpiące na nią osoby szukają różnych sposobów na przynajmniej częściowe zredukowanie objawów. Jednym z pomysłów może być zmniejszenie ilości spożywanych płynów. Czy ograniczenie picia przy nietrzymaniu moczu to dobry pomysł?

Czym jest nietrzymanie moczu i jakie są jego przyczyny?

Poprzez nietrzymanie moczu określa się mimowolne gubienie uryny (jej wyciekanie z dolnych dróg moczowych). Jest to powszechny problem, który według badań może dotyczyć aż 30% kobiet i 23% mężczyzn w Polsce. Przyczyn nietrzymania moczu jest wiele. Dotyka ono zazwyczaj osób w podeszłym wieku, ale nie jest to regułą. U pań sprzyjają temu schorzeniu przede wszystkim:

  • ciąża,
  • poporodowe kłopoty z układem moczowo-płciowym,
  • choroby układu nerwowego,
  • schorzenia wieku podeszłego,
  • zaburzenia metaboliczne.
  • Natomiast u mężczyzn nietrzymanie moczu pojawia się najczęściej w wyniku:
  • chorób układu nerwowego,
  • schorzeń wieku podeszłego,
  • zaburzeń metabolicznych,
  • powiększonej prostaty,
  • osłabienia mięśni gładkich zwieracza,
  • nadreaktywnego pęcherza,
  • rozwijającego się guza,
  • schorzeń neurologiczno-psychicznych.

Wyróżnia się również kilka rodzajów nietrzymania moczu i różne stopnie zaawansowania schorzenia.

Nietrzymanie moczu – rodzaje

Podstawowe typy przewlekłego nietrzymania moczu to:

  • wysiłkowe nietrzymanie moczu,
  • nietrzymanie moczu z nagłym parciem,
  • nietrzymanie moczu z przepełnienia.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM) występuje najczęściej i spowodowane jest osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie są w stanie prawidłowo zaciskać cewki moczowej. W związku z tym podczas wysiłku, a także kichania, kaszlu czy śmiechu dochodzi do wycieku moczu.

Nietrzymanie moczu z naglącym parciem jest z kolei spowodowane nieprawidłową i nadmierną aktywnością mięśni pęcherza. Wówczas pęcherz kurczy się nagle i zbyt wcześnie, zanim zostanie zapełniony. Dolegliwość objawia się z reguły występowaniem nagłej, silnej potrzeby oddania moczu i zazwyczaj w ciągu kilku sekund dochodzi do jego wypływu. Parcie pojawia się zarówno w dzień, jak i w nocy, dlatego pacjenci zwykle muszą kupić majtki chłonne/pieluchomajtki i nosić je przez całą dobę.

Nietrzymanie moczu z przepełnienia występuje, gdy mocz zalega w pęcherzu, co prowadzi do jego powiększenia, napięcia i wzrostu ciśnienia. Efektem jest okresowe gubienie niewielkich ilości moczu, a dolegliwość najczęściej jest powikłaniem cukrzycy lub niedokrwistości złośliwej. Zdecydowanie rzadziej zdarza się nietrzymanie moczu spowodowane zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego, powodującymi utratę kontroli potrzeby oddawania moczu.

Nietrzymanie moczu – czy ograniczenie płynów to rozwiązanie?

Pacjenci, którym nagle zaczyna doskwierać nietrzymanie moczu dowolnego typu, często są zaskoczeni i szukają rozwiązań na własną rękę. Dość logicznym pomysłem wydaje się ograniczenie ilości spożywanych płynów. Mniej płynów to bowiem znacznie mniejsze parcie na cewkę moczową i mniej „wypadków”. Organizm potrzebuje jednak określonej ilości wody w ciągu dnia (zwykle 1,5 – 2 l w zależności od wagi, wieku i stopnia aktywności). Jej niedostarczanie może mieć poważne konsekwencje zdrowotne – przede wszystkim upośledzać pracę nerek i prowadzić do odwodnienia organizmu. Ponadto picie zbyt małej ilości płynów spowoduje również zmniejszenie pojemności czynnościowej pęcherza moczowego. W efekcie parcie na pęcherz może się pojawiać znacznie częściej, nawet przy jego niewielkim wypełnieniu. A zatem ograniczenie przyjmowanych płynów może wręcz nasilić objawy nietrzymania moczu.

Nietrzymanie moczu a dieta – czego unikać?

Nawet w nietrzymaniu moczu organizm potrzebuje przynajmniej ok. 1,5 – 2 l płynów dziennie. Najlepiej, by była to czysta woda. Można stosować dodatki smakowe takie jak owoce (np. cytryna, choć u niektórych cytrusy wpływają na podrażnienie pęcherza moczowego) lub zioła (np. mięta). Można również pić herbaty owocowe i ziołowe, kawę zbożową, ewentualnie naturalne soki wymieszane z wodą (należy jednak pamiętać, że soki zwykle mają wysoką zawartość cukru). Należy jednak uważać na niektóre zioła (np. pokrzywę) oraz owoce takie jak arbuz czy czereśnie – mają one bowiem działanie moczopędne.

Na pewno warto jednak zrezygnować z kilku rodzajów napojów, takich jak:

  • napoje gazowane – moczopędne,
  • napoje z kofeiną/teiną (kawa, herbata, energetyki) – moczopędne,
  • sok z grejpfruta – moczopędny, 
  • alkohol – zaburza odbiór sygnałów neurologicznych.
  • Ponadto niekorzystnie mogą działać:
  • palenie papierosów,
  • pikantne potrawy,
  • tłuste dania,
  • bardzo obfite posiłki.

Należy jeść regularnie, spokojnie, małymi porcjami, dbając o odpowiednią podaż wszystkich składników odżywczych. Powinno się pilnować prawidłowej masy ciała, ponieważ nadwaga i otyłość mogą wzmacniać objawy nietrzymania moczu.

Nietrzymanie moczu – jak sobie radzić z problemem?

Oczywiście dieta to nie jedyny sposób radzenia sobie z nietrzymaniem moczu. W przypadku odmiany wysiłkowej bardzo pomocne mogą być ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy (mięśnie Kegla) – kobiety powinny je wykonywać również profilaktycznie. Gdy nie ma możliwości ograniczenia objawów, trzeba się nauczyć żyć z nietrzymaniem moczu. Obecnie bardzo łatwo można zamówić majtki chłonne lub wkładki urologiczne online – dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Ich użytkowanie jest bardzo wygodne i pozwala przede wszystkim poczuć się swobodnie w każdej sytuacji. Nowoczesne pieluchomajtki są bardzo funkcjonalne i wcale nie trzeba się obawiać czy wstydzić ich użytkowania!